donderdag 30 december 2010

De vertaler als dichter: Literaire Vertaaldagen 2010

Door Dieuwke van der Veen

Wie had gedacht dat in het oude Utrechtse City, voorheen dé plek voor knok- en spektakelfilms, ooit nog eens een verhandeling over de vertaling van de Ilias zou worden gehouden?

Peter Bergsma, gastheer van de Literaire Vertaaldagen 2010, vertaler en directeur van Het Vertalershuis, vond dat het goed gaat met de dichtkunst: er zijn veel nieuwe vertalingen en vertaalkritieken. Hij wees ons tijdens zijn welkomstwoord op 10 december met klem op het bestaan van de website Schwob.nl, die zich ontfermt over vergeten en verwaarloosde literaire juweeltjes. Bijdragen zijn welkom: Schwob.nl, ter attentie van Alexandra Koch.

Een greep uit het programma:

- Patrick Lateur schiep een beeld van de eeuwenlange discussie - waar ook beroemdheden als Borges zich in hebben gemengd - over het vertalen van de klassieken. Moet je de hexameters van een gedicht handhaven in de vertaling - Lateur vindt van niet - of je juist richten op ritme en zangerigheid? Vergeet niet dat dergelijke verzen in de oudheid vaak werden gezongen, aldus Lateur.

- David Colmer, Australisch vertaler, maakte ons deelgenoot van de kwellingen die hij ondervonden had bij het vertalen van “De Danser” van Martinus Nijhoff. Hoe vertaal je “Alleen het zwart der openschroeiende ogen”? Of een mond die “opgebogen” is? En wat betekent het eigenlijk? In een geestige entr’acte liet hij de alternatieven die hij had bedacht en weer verworpen de revue passeren.

- Jan Mysjkin, vertaler Nederlands-Frans, deed ons beseffen dat het laten uitgeven van vertaalde poëzie tijd, energie en doorzettingsvermogen vergt. Met weemoed dacht hij terug aan de tijd dat in de oude stationnetjes van de “Petite Ceinture” in Parijs veel moois ontstond tijdens dichterlijke ontmoetingen. Geld speelt helaas een rol, en het Nederlandse Fonds voor de Letteren kreeg een compliment omdat het niet stuurt maar ondersteunt. Het Vlaams Fonds kwam er iets minder goed vanaf.

- Aan Hans Driessen (Duits-Nederlands), Diego Puls (Nederlands-Spaans) en Mariolein Sabarte Belacortu (Spaans-Nederlands) werd de Nederlands Letterenfonds Prijs voor de vertaler als cultureel bemiddelaar uitgereikt.

- Op dag twee, 11 december, waren er de traditionele vertaalworkshops voor proza en poëzie. Het kon voorkomen dat er over één alinea een uur heftig werd gediscussieerd, en zo hoort het ook. Tijdens de plenaire rapportage per groep bleek weer eens hoe vindingrijk vertalers zijn.

Geen opmerkingen: